30 12 2025

در اجلاسی راهبردی با حضور رؤسای دانشگاه‌های غرب کشور، سند تأسیس «کنسرسیوم دانشگاه‌های زاگرس» با اجماع کامل به امضا رسید.

هم‌ پیمانی دانشگاه‌های غرب کشور؛ دانشگاه کردستان به کنسرسیوم زاگرس پیوست

به گزارش روابط عمومی دانشگاه کردستان؛ در جریان برگزاری پنل تخصصی اجلاس رؤسای دانشگاه‌های غرب کشور که به میزبانی دانشگاه رازی کرمانشاه برگزار شد، گامی تاریخی برای صیانت از میراث طبیعی و تمدنی ایران برداشته شد و سند تأسیس «کنسرسیوم دانشگاه‌های زاگرس» به امضای رؤسای دانشگاه‌های منطقه رسید.

زاگرس؛ ستون فقرات پایداری ایران
در متن بیانیه تأسیس این کنسرسیوم، بر جایگاه زاگرس فراتر از یک پدیده جغرافیایی تأکید شده است. زاگرس به عنوان زیست‌بوم مادر فلات ایران و ستون فقرات پایداری اقلیمی و آبی کشور، طی هزاره‌ها بستر شکل‌گیری تمدن‌ها و تعادل اکولوژیک بوده است.
با این حال، چالش‌های پیچیده‌ای نظیر زوال جنگل‌ها، آتش‌سوزی‌های مکرر، بحران آب و خاک و کاهش تاب‌آوری جوامع محلی، این زیست‌بوم را تهدید می‌کند. امضاکنندگان این سند تأکید کردند که صیانت از زاگرس نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت ملی و بین‌نسلی است که نیازمند عبور از رویکردهای بخشی و اتخاذ نگاهی علمی و جامع است.

پایان موازی‌کاری با محوریت دانشگاه‌ها
تجربه‌های پیشین نشان داده است که فقدان یک مرجع هماهنگ علمی و پراکندگی اقدامات، اثربخشی سیاست‌ها را کاهش داده است. بر همین اساس، «کنسرسیوم دانشگاه‌های زاگرس» به عنوان پاسخی علمی و ساختارمند شکل گرفت تا ظرفیت‌های دانشگاهی را به فرآیندهای تصمیم‌سازی و اجرایی کشور پیوند دهد.

مأموریت‌های شش‌گانه برای احیای زاگرس
این کنسرسیوم مأموریت‌های خود را در شش محور کلیدی تعریف کرده است که با تقسیم کار تخصصی میان دانشگاه‌های عضو (از جمله دانشگاه کردستان) پیگیری خواهد شد:
۱. پایش هوشمند: رصد مستمر و داده‌محور وضعیت زیست‌بوم و ایجاد رصدخانه‌های علمی.
۲. مدیریت بحران: ارائه راهکارهای فناورانه برای کنترل آتش‌سوزی‌ها و آفات.
۳. حفاظت از تنوع زیستی: احیای جنگل‌ها و رویشگاه‌های طبیعی.
۴. مدیریت منابع آب و خاک: مقابله علمی با فرسایش و تخریب سرزمین.
۵. تاب‌آوری اجتماعی: توانمندسازی معیشتی جوامع محلی زاگرس‌نشین.
۶. مرجعیت مشورتی: پشتیبانی علمی از سیاست‌گذاری‌های ملی و منطقه‌ای.

الگوی حکمرانی علمی و تقسیم کار
بر اساس سند امضا شده، این کنسرسیوم بر پایه الگوی «حکمرانی علمی» فعالیت خواهد کرد. هر دانشگاه متناسب با پتانسیل‌های علمی و موقعیت جغرافیایی خود، مسئولیت بخشی از مأموریت‌ها را بر عهده می‌گیرد. دبیرخانه این کنسرسیوم در دانشگاه رازی مستقر خواهد بود و وظیفه هماهنگی و شبکه‌سازی میان اعضا را بر عهده دارد.

مطالبه دانشگاهیان از دولت
رؤسای دانشگاه‌های عضو در پایان این اجلاس، ضمن اعلام تعهد به همکاری همه‌جانبه، از دولت و به‌ویژه وزارت علوم و سازمان حفاظت محیط‌زیست خواستند تا این کنسرسیوم را به عنوان «بازوی علمی و مرجع تخصصی» در حوزه زاگرس به رسمیت شناخته و حمایت‌های ساختاری لازم را برای تبدیل دانش به اقدام اجرایی فراهم آورند.